Historia Rabki
Historia Uzdrowiska Rabka wiąże się z występującymi tu źródłami solnymi i sięga lat trzydziestych XIII wieku, kiedy to wojewoda krakowski, Teodor Gryfita upoważnił klasztor cystersów do prowadzenia akcji osadniczej w tzw. „terytorium ludźmierskim” i wykorzystywania soli na potrzeby klasztoru. Nazwę Rabki po raz pierwszy wymienił Jan Długosz, wspominając o dokumencie Bolesława Wstydliwego, który potwierdzając nadanie tych ziem Cystersom, użył stwierdzenia „Sal in Rabschyca”.
W 1382 r. Ludwik Węgierski, w związku z zatargami z cystersami, odebrał Rabkę klasztorowi. Za czasów Władysława Jagiełły dobra te zostały wydzierżawione możnym rodom rycerskim. W początkach XV w. były w posiadaniu wójta z Dębowego Działu, a następnie zostały one sprzedane za 1000 grzywien groszy polskich Janowi Ligięzie /wojewodzie łęczyckiemu/. 15 sierpnia 1446 r. został wydany przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim dla Andrzeja i Piotra Jakuszów z Olszówki. Około 1448 r. Rabka przeszła w ręce rodu Jordanów z Zakliczyna herbu Trąby. Z działalnością tego rodu łączy się: wybudowanie pierwszego kościoła /w 1557 r./ będącego fundacją Wawrzyńca Spytka Jordana z Meleszyna, kasztelana krakowskiego oraz prawdopodobnie również wybudowanie na skarpie w widłach Raby i Poniczanki dworu o charakterze obronnym. W drugiej połowie XVI w. zaznacza się zainteresowanie solankami rabczańskimi, które cieszyły się opinią uzdrawiających oraz leczących choroby ludzi i zwierząt. W 1568 r. Jerzy Grossman uzyskał od Zygmunta Augusta zezwolenie na poszukiwanie i kopanie soli. Próby górniczego pozyskiwania soli nie udały się i prace zostały przerwane. Rabka często zmieniała właścicieli, przechodziła kolejno w ręce Zebrzydowskich, Przyłęckich, Komorowskich, Wielkopolskich. W wieku XVIII stała się centrum klucza, w skład którego wchodziły również: Chabówka, Skomielna, Zaryte, Ponice, Rdzawka i Słone. W1818 r. zaborca austriacki w trosce o monopol państwowy na wydobywanie soli zabronił czerpania wód solankowych i nakazał ich zasypanie. W roku 1857 Komisja Balneologiczna Towarzystwa Naukowego Krakowskiego zainteresowała się rabczańskimi zdrojami. Z jej inicjatywy dr Fryderyk Skobel przeprowadził w 1858 roku pierwszą analizę chemiczną solanki i skutków jej używania przez miejscową ludność. Stwierdzono, że solanki zawierają m.in. jod i brom, o stężeniu które postawiło je na czołowym miejscu w Europie. Na tej podstawie postulowano otwarcie zakładu kąpielowego tzw. łazienek. Akcja ta spotkała się z poparciem prof. Józefa Dietla i Juliana Zubrzyckiego, W 1861 oczyszczono zasypane źródła: „Maria”, „Rafaela”, „Krakus”, „Kazimierz”, „Helena”. Pierwszy etap utworzenia zakładu zdrojowego zamyka rok 1864, w którym oficjalnie otwarto uzdrowisko. W okresie tym wytyczone zostały zasadnicze osie założenia zdrojowego oraz założono park. Centrum uzdrowiska zlokalizowano w sąsiedztwie eksploatowanych wówczas źródeł. Największą budowlą był Dom Zdrojowy, a głównym punktem zdroju kryty deptak usytuowany równolegle do łazienek. Następnie wzniesiono aptekę oraz restaurację z salą widowiskowo-redutową. W 1867r. zabudowa pensjonatowa obejmowała „trzy domy parterowe z mieszkaniami należycie umeblowanymi” oraz „dwa domy murowane o 32 pokojach do mieszkania przeznaczonych”, zabudowę uzdrowiska dopełniał „sklep w najpowabniejsze towary zaopatrzony” oraz „stajnia nakonie gościnne”. [Z. Beiersdorf, B. Krasnowolski „Rozwój przestrzenny i architektoniczny Rabki” 1977 r]. W roku 1882 istniało już 15 budynków-pensjonatów z 240 pokojami, kaplica zdrojowa oraz altana dla orkiestry zdrojowej.Następna faza rozwoju uzdrowiska łączy się z nabyciem tych ziem przez rodzinę Kadenów w 1895 roku. Uzdrowisko szybko rozwijało się, w 1896 przeprowadzono kanalizację, w 1900 elektryczność, w następnych latach wodociąg, powiększono również park zdrojowy /w 1920 r. liczył 80morgów/. W latach 1904-1905 wybudowano nowy kościół parafialny p.w.Świętej Marii Magdaleny, a stary kościół przeznaczono na muzeum. W pierwszych latach XX w. i okresie międzywojennym Rabka jako uzdrowisko dziecięce posiadała sławę międzynarodową, świadczy otym m.in. liczba kuracjuszy: 1914 rok - 6 729 osób, 1934 rok - 20 339 osób, 1938 rok - 27 452 osoby, 1939 rok – 30 153 osoby. Nasz dom w górach który Panstwu oferujemy był wybudowany jako jeden z pierwszych domów w Rabce. Posiada ponad 70-letnia tradycje! I tylko w tamtych czasach budowali tak stylowe domy.